Lão Hạc là một truyện ngắn của nhà văn Nam Cao được
viết năm 1943.
Tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn khá tiêu biểu của
dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào
phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong
giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám.
Tác phẩm "Lão Hạc" được viết về một nhân vật cùng
tên - một người nông dân chất phác, hiền lành. Lão góa vợ và có một người con
trai nhưng vì quá nghèo nên không thể lấy vợ cho người con trai của mình. Người
con trai lão vì thế đã rời bỏ quê hương để đến đồn điền cao su làm ăn kiếm tiền.
Lão luôn trăn trở, suy nghĩ về tương lai của đứa con. Lão sống bằng nghề làm vườn,
mảnh vườn mà vợ lão đã mất bao công sức để mua về và để lại cho con trai lão.
So với những người khác lúc đó, gia cảnh của lão khá đầy đủ, tuy nhiên do sức
không còn nên công việc đồng áng cũng tạm dừng, công việc do người khác thuê mướn
cũng không có.
Lão có một con chó tên là Vàng - con chó do con trai lão trước
khi đi đồn điền cao su đã để lại. Lão vừa coi như con vừa coi như một người
thân trong gia đình. Tuy nhiên, vì gia cảnh nghèo khó không nuôi nổi nó nên ông
lão đành cắn răng bán con chó đi. Lão đã rất dằn vặt bản thân mình khi mang một
"tội lỗi" là đã nỡ tâm "lừa một con chó". Lão đã khóc rất
nhiều với ông giáo (người hàng xóm thân thiết của lão). Nhưng cũng kể từ đó, lão
sống khép kín, lủi thủi một mình. Rồi một hôm, lão quyết định tìm đến cái chết
để được giải thoát sau bao tháng ngày cùng cực, đau khổ.
Và sau khi trao gửi hết tài sản cũng như nhờ vả chuyện ma
chay sau này cho ông giáo, Lão Hạc đã kết thúc cuộc đời bằng một liều bả chó do
xin từ Binh Tư. Cái chết của lão đau đớn và dữ dội, gây cho người đọc nhiều sự
xúc động, xót xa. Lão chết để bảo toàn lòng tự trọng của mình, không để cho cái
đói, cái nghèo dồn vào con đường tha hóa như Binh Tư.
Truyện được thể hiện qua lời kể của nhân vật tôi - ông giáo,
và dường như đâu đó trong nhân vật này ta thấy hiện giọng kể của Nam Cao.
Năm 1980, Lão Hạc, cùng với hai tuyệt tác khác của nhà văn
Nam Cao là Sống mòn và Chí Phèo, đã được dựng thành bộ phim mang
tên "Làng Vũ Đại ngày ấy". Vai Lão Hạc lúc đó đã được giao cho diễn
viên, nhà văn Kim Lân.
Đọc sách online tại: Lão Hạc